در دهه شصت، افراد عمدتا برای دفاع از کشور در بسیج ثبت نام می‌کردند، گرچه در مواردی از آنها برای سرکوب مخالفان داخلی و نیز افراد ناهمرنگ (دگرباشان و دگراندیشان) نیز استفاده می‌شد. در دههٔ هفتاد ثبت نام در بسیج به ابزاری برای ورود غیررقابتی به دانشگاه، پلی برای جذب شدن در سپاه و استفاده از امتیازات حکومتی برای نیروهای وفادار تبدیل شد. اما در دههٔ هشتاد و بالاخص پس از روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد، بسیج به تونلی کوتاه برای کسب ثروت و قدرت و منزلت تبدیل شد.
افراد در شرایط تازه چگونه جذب بسیج می‌شوند؟ و پس از عضویت تحت چه نوع فرایندهای ایدئولوژیک و القای رفتارها و عقاید خاص قرار می‌گیرند؟
تقویت بخش محذوف
همواره در جوامعی مثل ایران یک بخش محذوف از نظر اجتماعی و سیاسی وجود دارد. مقامات سیاسی و دولت‌ها (مثل دولت هاشمی و خاتمی) به این بخش بی‌توجه می‌مانند و در نهایت مقاماتی عامه‌گرا مثل خامنه‌ای و احمدی‌نژاد از آنها علیه همه استفاده می‌کنند. دولت احمدی‌نژاد و حکومت خامنه‌ای نیز بخش‌های محذوف خود را دارند که ممکن است از آنها علیه این دو استفاده شوند.
پس از جنگ، بخش محذوفی که می‌خواسته جامعه صدایش را بشنود اما کالایی برای عرضه نداشته جذب بسیج شده است. بسیج به این افراد قدرت مطرح کردن خود را در جامعه به طرق غیرعادی و با تمسک به زور می‌دهد. بسیج تا حدی به آنها که به هیچ گرفته می‌شوند فرصت بیان خویش را حتی از طریق کتک زدن دیگران یا گرفتن اسلحه و دخالت در زندگی خصوصی آنها به دست می‌دهد. آنها باید مخالفان و ناهمرنگ‌ها را بزنند که بازی به بازی برد- باخت تبدیل شود. محروم نگاه داشتن بخش عمده‌ای از جمعیت برای ایجاد زمینهٔ استخدام افرادی معدود به طریقی که در خدمت بقای حکومت باشند هزینه‌ای است که آن جمعیت برای نادیده گرفته شدن این بخش محذوف در سیاست‌ها می‌دهد.
ترجمهٔ رنج‌های شخصی به انتقام‌گیری
اکثر افرادی که جذب بسیج می‌شوند از مناطق حاشیهٔ شهر آمده و دارای سوابق خانوادگی دشوار (مثل فقر، بیکاری پدر، خشونت خانگی، اعتیاد، و درگیری با فحشا) هستند. تبلیغاتچی‌های بسیج این قدرت را به این گونه افراد می‌دهند که آن دسته از افرادی را که دوست نمی‌دارند یا به آنها بد کرده‌اند با تمسک به مفاهیم مذهبی و بدون هیچ درک انسانی به عنوان فاسد و کافر و بی‌دین و بی‌غیرت نفی کنند. بالاخره طبقات فرودست باید بهانه‌هایی (ترجیحا اخلاقی و شرعی) برای تنفر و در عین حال غبطه‌خوری از زندگی آنهایی که طور دیگری هستند پیدا کنند.
